Het CTG….. Misschien heb je er al eens van gehoord?! Het CTG is de afkorting van het Cardio Tocogram. Oftewel een hartfilmpje van je baby. Een soort ECG, maar dan anders 🙂 Als klinisch verloskundige staat het CTG centraal in de verloskamers, tijdens mijn dagelijks werk (zie ik overal, op verschillende schermen, de zwangeren die bij ons aan het bevallen zijn).
Maar wanneer krijg je zo’n CTG, waar letten we op en belemmert zo’n CTG je bewegingsvrijheid tijdens de geboorte? In deze blog vertel ik je er meer over.

CTG

Het Cardio Tocogram is dus een soort ECG, oftwel een hartfilmpje, van je kind. Het CTG wordt gemaakt op de poli of op de verloskamer afdeling van je ziekenhuis. Wanneer je al onder controle staat van de gynaecoloog vraagt hij/zij deze aan, maar het kan ook zo zijn dat je eigen verloskundige dit hartfilmpje aanvraagt.

Met het CTG kunnen we de conditie van de baby beoordelen, wanneer de moeder of verloskundige (of andere professional) ongerust is hierover. Het CTG is mogelijk vanaf 26e zwangerschapsweek. Voor dit termijn kunnen we het CTG niet beoordelen.

Tijdens zo’n afspraak sluit een klinisch verloskundige of (gespecialiseerd) verpleegkundige je aan op het CTG. Je krijgt twee ‘knoppen’ op je buik, die (los) worden vastgemaakt met twee elastische banden. Een knop is voor de hartslag van je kindje en de andere knop is om eventuele harde buiken of contracties te registreren. Ook al ben je niet aan het bevallen, is het belangrijk om deze eventuele contracties te kunnen beoordelen. Later hierover meer.

Een CTG duurt ongeveer 30 minuten (dan kunnen we deze registratie beoordelen) en op indicatie langer. Wanneer je op medische indicatie in het ziekenhuis moet bevallen, dan wordt het CTG continu geregistreerd gedurende de geboorte.

* foto: verwonder fotografie

Indicaties CTG

• Minder beweging voelen (oftewel minder leven als vakjargon)
• Op medische indicatie bevallen in het ziekenhuis (hier vallen alle redenen voor een CTG natuurlijk onder, maar hierna kun je de meest voorkomende redenen lezen 🙂 )
• Conditie baby (en moeder), bijvoorbeeld:
  Langdurig gebroken vliezen
  Inleiding
  Pijnstilling
  Meconium houdend vruchtwater (wanneer je kindje in het vruchtwater gepoept heeft)
  Medicatie moeder
  Keizersnede in de voorgeschiedenis

Deze indicaties zijn voorbeelden van redenen om het CTG tijdens de geboorte continu te registeren. Behalve wanneer je dus voor een poli afspraak komt in het ziekenhuis vanwege minder beweging voelen van je kindje. Deze reden tot extra controle van de baby komt vaker voor en is natuurlijk erg vervelend, dit omdat je als moeder dan ongerust bent over de conditie van je kind. De geruststelling met een CTG en echo, is vaak een bevestiging dat het goed zit.

Het is goed om contact op te nemen met je verloskundige (zorgverlener) wanneer je twijfelt over de beweging van je kindje. Wil je meer lezen over kindsbewegingen en tips bij ongerustheid? Klik dan hier voor deze blog.

Verschil met doptone?

Je verloskundige beoordeelt tijdens het spreekuur hoe het met je zwangerschap gaat aan de hand van hoe jij jezelf en de bewegingen voelt. Ook zal zij een controle van de harttonen doen (vanaf tweede trimester), met een doptone. Met deze doptone kan zij ook de harttonen van je kindje, tijdens dat moment, beoordelen.

Wanneer er twijfel is, of wanneer jij minder bewegingen voelt, dan word je dus doorverwezen naar het ziekenhuis.

Beoordeling CTG

Na 30 minuten registratie van het CTG, kunnen we als verloskundige (of gynaecoloog) dit hartfilmpje beoordelen. Wij beoordelen dan de harttonen (dat is de bovenste lijn) en ook de eventuele harde buiken (of contracties).

Waarom willen we graag de samentrekkingen van je baarmoeder registreren, ook wanneer je nog niet aan het bevallen bent? We willen namelijk weten of een harde buik of contractie de reden is dat je kindje zich niet goed voelt. Tijdens zo’n contractie is het namelijk ‘logischer’ dat de baby zich niet goed voelt, dan daarbuiten. Daarom is het belangrijk dat we naast de harttonen ook deze samentrekkingen observeren.

Tijdens het beoordelen van het CTG vinden we de variatie in de hartslag van de baby het belangrijkste. Deze variatie betekent namelijk beweging. Wanneer wij gaan sporten of bewegen, gaat onze hartslag omhoog en ook bij de baby is dit een teken van beweging en een (waarschijnlijk) goed conditie.
Daarnaast zijn er basisprincipes om het CTG te beoordelen (waar ik jullie niet mee zal vervelen 😉 ), zodat elke professional dit op dezelfde manier doet en diegene weet wanneer ze hulp zou moeten inschakelen, mocht dit nodig zijn.

Wanneer je doorverwezen bent door je verloskundige word er ook standaard een echo gemaakt. Zodat we het vruchtwater, placenta en groei van de baby kunnen beoordelen. Op deze manier kunnen we een totaalbeeld maken 🙂 Wanneer alles ‘normaal’ lijkt (overal zijn richtlijnen voor), mag de zwangere weer retour naar haar verloskundige.

Vaak zie ik tijdens zo’n (CTG) controle dat de zwangere weer kindsbewegingen voelt. Deze bevestiging is, naar mijn mening, net zo belangrijk als de uitkomst van onze onderzoeken, omdat jij als zwangere dan ook weer kan vertrouwen op je gevoel en de bewegingen van je kindje.

Hoe zou het voor jou zijn wanneer je meer ontspannen bent, goed voorbereid bent én zelfs uitkijkt naar de geboorte van jullie kindje?

Volg mijn webinar voor een meer ontspannen geboorte

Klik hier om je aan te melden voor het webinar

CTG tijdens de geboorte

Wanneer er tijdens de geboorte continu CTG registratie nodig is, wordt er van je verloskundige (zorgverlener) verwacht dat het CTG elk uur beoordeeld wordt volgens standaard classificatie. Tijdens de eindfase of de persfase beoordeel ik (vaak in m’n hoofd) het CTG elke 15 minuten. Achteraf noteer je dit met al je notities dan ook in het dossier. Op basis daarvan maak je namelijk elke fase je beleid, mocht dit nodig zijn.

Tips voor bewegingsvrijheid

Wat als je dan toch op medische indicatie in het ziekenhuis moet bevallen en ‘vast komt te liggen’ aan de registratie van de harttonen?
Waarschijnlijk begrijp je goed (en vind je dit ook fijn) waarom er goede controle is op de conditie van je kind, maar wil je ook graag kunnen bewegen. Beweging tijdens de geboorte is goed voor jezelf, maar ook fijn om de contracties op te kunnen vangen. En wat als je in bad wilt? Kan dit ook gewoon?

In de ziekenhuizen waar ik werk en heb gewerkt geeft het CTG geen belemmering om te bewegen. Vaak voelen zwangeren dit wel zo, omdat het CTG wordt aangelegd op het bed, maar daarna mag je gewoon bewegen! Alle verschillende houdingen zijn mogelijk ook met het CTG, want het CTG kan met draadloze knoppen worden aangelegd. Zo kun je dus gewoon staan, lopen, zitten, onder de douche en zelfs in bad!

Bij de ene vrouw registreren deze knoppen beter in de ene houding, dan de andere. Het kan dus zijn dat de verloskundige of verpleegkundige wat vaker je kamer binnen zal komen om deze goed aan te leggen, maar mocht dit toch moeizaam zijn (en registratie lastig zijn), dan kunnen we de harttonen op een andere manier registreren.

Schedelelektrode

Dit kan via een draadje (oftewel in vakjargon; een schedelelektrode) die wordt geplaatst op het (achter)hoofd van je kindje. Wanneer de verloskundige dit nodig vindt (bijvoorbeeld omdat de registratie moeizaam is via je buik) kan zij dit met jullie overleggen.

In eerste instantie kan ik me voorstellen dat dit een beetje gek en eng klinkt, maar op deze manier worden veel kinderen tijdens de geboorte geregistreerd. Dit omdat er dan geen twijfel over mogelijk is of we wel de hartslag van je kind registeren. En omdat je dan als moeder niet belemmert wordt in bewegen of dus in bad te gaan. In bad kan het water namelijk de registratie met knoppen moeilijk maken en het kan heel vervelend zijn om af en toe weer uit bad te moeten, om de registratie van het CTG goed aan te kunnen leggen.

Met het vaginaal onderzoek kan de verloskundige het draadje plaatsen, wat tot aan de geboorte van je kind op het hoofdje blijft en na de geboorte gelijk weer afgehaald kan worden. Op onderstaande foto kun je zien hoe dit eruit ziet wanneer de baby in bad geboren wordt (foto door: verwonder fotografie).

Mocht het dus zo zijn dat je het CTG nodig bent, weet dan dat dit ter bevestiging kan zijn (omdat je twijfelt over de beweging) of omdat er een reden is dat je in het ziekenhuis moet bevallen. En dat dit een normale manier is, om je kind (en jou) in de gaten te houden. Heb je nog vragen? Stel ze dan gerust in DM via Instagram 🙂

Ik wens je een fijne zwangerschap en geboorte.

Benieuwd naar meer verloskundige tips?

Je kunt je hier gratis aanmelden voor mijn webinar voor een meer ontspannen geboorte

Liefs,

Doete
Verloskundige