Op Instagram wint de zoutlamp het van de ruggenprik
Ondanks de ietwat ‘denigerende’ titel (en bepaalde woorden) in het artikel van de Volkskrant van gisteren, is er een positieve ondertoon. Ik schrijf deze reactie dan ook graag met een zoutlampje aan. Yes, deze klinisch verloskundige is fan van zoutlampjes (en bad bevallingen).
Met dit artikel wordt een belangrijk onderwerp in het licht gezet. Na het (zoveelste) artikel en social media bewegingen, voel ik dat mijn verloskundig, en misschien nu ook wel moeder, hart iets wil zeggen. Zo merk ik dat ik ‘iets’ vind wanneer geboorte-activisten hun (sterke) mening geven, maar ook wanneer de medische wereld iets vindt van kristallen en zoutlampen. Want waarom het één of het ander?! Bij het doorlezen van het artikel voel ik dan ook een soort (schreeuwende) strijd. Alsof zorg professionals in ziekenhuizen aan de ene kant staan en de geboorte coaches en momfluencers aan de andere kant.
Want… Hebben we uiteindelijk niet hetzelfde doel? Gezonde & happy gezinnen?!
Ik dacht eerst, wie zit er nu op mijn mening te wachten?! Vooral omdat er al zoveel over wordt gedeeld… Totdat ruim 200 van jullie benieuwd waren naar mijn mening, allrighty then! Dus hier komt mijn reactie als ervaren klinisch verloskundige én zwangerschapscoach 🙂
De cijfers liegen er niet om. 80% van de vrouwen die zwanger zijn van een eerste kindje, heeft medische zorg tijdens of rondom de geboorte nodig. Waarbij 1/3 kiest voor een ruggenprik! Logisch dat gynaecoloog Liesbeth Scheepers zegt dat het fijn zou zijn dat er een ander ‘verwachtingsmanagement’ komt, omdat er dus zoveel vrouwen uiteindelijk klinische zorg nodig zijn. Maar mogen we dan juist niet positief zijn? Ons op een andere manier voorbereiden? Zodat we op een andere manier leren omgaan met weeën en die pijnstilling niet nodig zijn? En soms bepaalde beleidsvoorstellen afwegen of daarover in gesprek gaan?
Én waarom worden de cijfers gezien als een gegeven feit en zien we dit niet als team van zorg professionals als uitdaging? Om dit te veranderen? Doula Kassandra Schreuder laat belangrijke verschillen in cijfers zien in één van haar story’s. Zo zie je op deze afbeelding cijfers van bijvoorbeeld The Farm in Amerika waar >90% thuis bevalt en blijft!
Een kleine side-note bij deze vergelijking is wel dat voor deze cijfers niet volledig dezelfde doelgroep gebruikt is, waardoor er een ietwat vertekend beeld kan ontstaan, maar de grote verschillen is wel een punt van aandacht waard, want hoe kunnen we dit gezamenlijk veranderen? Niet door tegenover elkaar te gaan staan, maar te kijken waar het mogelijk is om meer samen te werken (tussen alle zorg professionals en zwangeren), maar ook om te ontdekken waarom er zoveel medische geboortes zijn (waarvan 1/3 pijnstilling) en de uitdaging aan te gaan om dit te veranderen.
Daarnaast snijdt gynaecoloog Scheepers ook een ander belangrijk onderwerp aan over het falen, wanneer vrouwen alsnog naar het ziekenhuis gaan voor (of klinisch worden met) bijvoorbeeld een ruggenprik. Dit is zo belangrijk! Want het gaat nooit om falen, hoe de geboorte ook verloopt. Je kunt namelijk de bevalling niet regisseren en soms verloopt het (ondanks alle voorbereidingen) totaal anders, omdat bijvoorbeeld de natuur het zo beslist. Die perfectie moet niet nagestreeft worden, maar het zou fijn zijn als de ervaring (net zoals de uitkomst) centraal komen te staan.
Mijn ervaring is dat het je helpt wanneer je weet dat deze medische situaties ook mogelijk zijn (en daarom behandel ik dit ook o.a. in mijn zwangerschapscursus). Zo geeft kennis vertrouwen en kun je je daardoor sowieso beter ontspannen. En je kunt ook een positieve geboorte ervaring hebben, wanneer de geboorte anders of meer medisch verloopt dat je had verwacht. Vooral doordat er naar je geluisterd en met je gecommuniceerd is. Omdat je bijvoorbeeld graag een zoutlamp wil of in bad wil met een fijne playlist. Want deze dingen zorgen ervoor dat je je kunt ontspannen en dat er fijne stofjes aangemaakt kunnen worden, zodat jij de weeën beter aankunt.
En lieve mensen, dit is geen hogere science, dit is gewoon hoe het werkt. Heel eerlijk, vind ik wel dat hier een punt van aandacht zou kunnen zitten voor klinisch personeel. Wat is er mogelijk in de huidige situatie en met dit geboorte-team?
Daarnaast wordt het in het artikel gesproken dat er wel degelijk iets lijkt te veranderen in de geboortezorg. En dit is ook mijn ervaring als klinisch verloskundige! Zo is er meer aandacht voor het perspectief van de vrouw dan vijftien (of zelfs 10) jaar geleden. Wat ik zelf heb ervaren is dat we veel meer vanuit de wensen van koppels leren te kijken: zo mogen o.a. partners ook tijdens de kraamtijd blijven slapen, werd de natuurlijke keizersnede (gentle sectio) geïntroduceerd en gaan we in gesprek over geboorte wensen (als we beide open staan voor dit gesprek).
En dit is toch ook fijn om te weten?! Het ziekenhuis is niet je vijand en juist niet als je weet wat er allemaal mogelijk is, zodat jij, je partner of je verloskundige dit kunnen communiceren. Weer de communicatie dus!
Een kleine side-noot. Ik sta niet aan een bepaalde kant (misschien ben ik zelfs wel eens lekker de middenmoot)…. Ik heb in verschillende ziekenhuizen met verschillende werkwijzen (en nog meer verschillende gynaecologen gewerkt) en heb ook situaties meegemaakt die echt niet door de beugel konden. Daarom hoop ik dat jullie je zo sterk voelen (na alles wat je geleerd hebt) en het gesprek durven te openen, als dit zou ‘moeten’ om wat voor situatie dan ook, maar voel je vooral veilig waar je gaat bevallen! En maak keuzes die voor jullie goed voelen.
Daarnaast ben ik het ook volledig met momfluencer (gewoon rocken die hap) Nina Pierson eens. Ik gun jou ook de aandacht die je verdient, maar dan is het wel belangrijk dat je meer kennis opdoet, zodat je weet wat er mogelijk is en meer vertrouwen krijgt in je lichaam en de geboorte. Je zal mij geen placenta capsules zien slikken (zoals Nina), maar daar gaat het niet om. Zij opent het gesprek, zij geeft je andere inzichten, waardoor je juist kunt kiezen en afwegen. En door deze kennis, inzichten, zal jij/zullen jullie uiteindelijk een positievere geboorte ervaring hebben.
Tenslotte zegt Nina: ‘we hebben de behoefte om de hele tijd in te grijpen, maar interventies waren ooit bedoeld om baby’s en moeders te redden. Nu gaat het meer om de snelheid van de bevalling’. En met het laatste heb ik dan wel weer moeite. Want hoe kun je dat nou zeggen over zo’n groot deel van onze zorg? Waardoor ook, zoals gynaecoloog Scheepers zegt, het aantal doodgeboren sterk is gedaald, juist door die medicalisering en ingrijpen, want ik citeer: ‘Als de kans maar een op honderd is dat de baby overlijdt als we iets niet doen, dan zijn we geneigd wél een interventie te doen. Ook al is het voor die 99 baby’s eigenlijk niet nodig.’ Niemand wil toch dat risico lopen?!
Daarnaast geeft gynaecolooog Scheepers aan dat ze het jammer vindt dat er een strijd is tussen bijvoorbeeld doula’s en medische zorgprofessionals. Omdat het namelijk bewezen is dat wanneer er een doula aanwezig is, er betere uitkomsten zijn. Ze vindt dan ook dat we iets moeten met deze behoefte. Yes woman!
Ik denk vooral dat continuïteit van zorg hierbij zo belangrijk is, of het nou van een doula, je verloskundige, je moeder en uiteraard je partner is. Het is zo belangrijk om je te kunnen ontspannen, te vertrouwen en je gesteund te voelen.
Gynaecoloog Martine Hollander snijdt nog een ander belangrijk onderwerp aan. Over het ‘buiten de richtlijnen’ bevallen. Waarbij ze ook weer attendeert op communicatie, want waarom wil een koppel dit? Wat zit erachter? Waarschijnlijk als je in gesprek gaat zijn er meer openingen dan we denken, in plaats van dat we deze wensen gelijk als iets negatiefs zien. Zie het als een uitdaging!
Soortgelijke situaties heb ik ook meegemaakt als klinisch verloskundige. Ik vond het toen zo mooi om te zien hoe de desbetreffende gynaecoloog dit als uitdaging zag en de vrouw vertrouwen gaf dat wij ervoor haar zouden zijn als het wel anders verliep. Uiteindelijk is ze niet thuis bevallen na een keizersnede (wat haar wens was), maar kwam ze halverwege de geboorte toch bij ons. Omdat ze vertrouwen had en het gevoel had dat ernaar haar geluisterd zou worden. Daar gaat het toch om?!
Het is wel schrikbarend dat 10-20% van de vrouwen de geboorte als traumatisch zien. Ook daar komt weer de manier van communicatie naar voren. Dus moeten we niet ervoor zorgen dat dit artikel, ook dit onderwerp opent? Zowel tussen alle zorg professionals, en ook de ouders. Dat er geen strijd gevoerd hoeft te worden, maar dat er over de mogelijkheden gecommuniceerd kan worden? En wees gerust hoor, dit wordt er (ook) al. Soms moet je er iets ‘harder’ om vragen, want ja niet iedereen werkt hetzelfde.
Daarover gesproken heb ik een mooi voorbeeld van een koppel die mijn zwangerschapscursus heeft gevolgd. Ze wilden graag in het ziekenhuis in bad bevallen. Hun dochter had alleen andere plannen, ze lag in stuitligging en ook met de draaipoging wilde ze liever eerst met de billetjes geboren wilde worden. Waardoor hun idee over de geboorte iets aangepast moest worden. De zwangere belde me toen lichtelijk in paniek op, waardoor ik haar gelukkig kon geruststellen met dat de situatie nu dit is, maar hoe we nu verder voorop konden stellen (met de geboortewensen die ze hadden). Ze zei ook dat ze het gevoel had dat er niet helemaal naar haar geluisterd werd tijdens het gesprek (communicatie). Ik heb haar toen gestimuleerd om nogmaals het gesprek te openen met de gynaecoloog en te vragen naar wat er wel mogelijk is, met de geboortewensen op tafel. En dan hierbij te spreken vanuit haar gevoel en waarom ze dit graag zo wil.
Na een paar dagen kreeg ik een berichtje dat ze een compromis hadden kunnen sluiten en dat het voor haar goed voelt zo. Vooral omdat ze mee dachten en haar serieus nam. De volgende dag mocht ik wakker worden met een heel fijn berichtje. Hun dochter was geboren! Na een natuurlijke stuitbevalling in 4uur tijd en dat ze heel blij is met hoe het gegaan is. Nou mensen, veeg me maar op, zo fijn!
Ik hoop je gerust te stellen en te inspireren dat je zelf een groot aandeel hebt in jullie geboorte wanneer je weet wat er allemaal mogelijk is en wat je helpt te ontspannen, maar daarnaast ook durft te communiceren. Zoals de gynaecologen ook zegt in het artikel: ‘mijn vak zit niet vol contactgestoorde horken en ook wij willen juist autonomie vooropstellen (misschien de één meer dan de ander). Het is alleen wel zorgelijk wanneer dit omslaat naar wantrouwen in de geboortezorg.’ En ook hier ben ik het mee eens, daar ligt weer het punt van communicatie. Want we willen toch uiteindelijk allemaal een gezonde moeder, gezond kind en het liefst met een positieve ervaring?!
Het gaat naar mijn mening dus niet om een ‘oerbevalling’ met zoutlamp of kristallen, maar wel over een positieve geboorte ervaring (hoe de geboorte ook verloopt). Verlang naar een badbevalling met zoutlamp en fijne muziek, maar bereid je voor en weet wat je mogelijkheden zijn.
Mocht je na het lezen van mijn reactie op zoek zijn naar meer vertrouwen en meer willen leren over hoe je op een meer ontspannen manier kunt bevallen?
Je kunt op woensdagavond mijn gratis webinar volgen: voor een meer ontspannen geboorte (schrijf je hier in) of mijn zwangerschapscursus hier gratis uitproberen.
Liefs Doete,
Verloskundige, zwangerschapscoach en fan van zoutlampen & badbevallingen
